Ποια ήταν
Ηρωίδα της πρόσφατης ιστορίας μας. Γεννήθηκε στη Λίμνη το 1898. Ήταν κόρη του Αθανάσιου Μινόπουλου και της Σοφίας Μπούμπουλη. Υπήρξε η ψυχή της εθνικής οργάνωσης της αντίστασης, την περίοδο της γερμανικής κατοχής.
Με κέντρο ένα σπίτι στην οδό Φυλής και το φαρμακείο του άντρα της στην Πατησίων, σχημάτισε ένα δίκτυο για την απόκρυψη, περίθαλψη και φυγάδευση Άγγλων στρατιωτικών.
Αργότερα, με κέντρο το μοναστήρι του Αγίου Ιερόθεου στα Μέγαρα, συγκρότησε την παράνομη οργάνωση «Μπουμπουλίνα». Η οργάνωση είχε χαρακτήρα κατασκοπευτικό και αποστολής πληροφοριών. Με την οργάνωση αυτή κατάφερε να παίρνει πληροφορίες με μεγάλη μυστικότητα απ' το Αρχηγείο των Γερμανών, απ' το Ναυαρχείο, καθώς και απ' την μυστική αστυνομία και το Ιταλικό φρουραρχείο. Η Λέλα είχε στήσει ολόκληρο δίκτυο χάρη στη συνεργασία της με το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής, τον Αρχηγό της Αστυνομίας Άγγελο Έβερτ και διάφορους αντιφασίστες Ιταλούς. Έτσι βυθίστηκαν πολλά πλοία, ανατινάχθηκε το αεροδρόμιο του Τατοΐου και κάηκαν αποθέματα βενζίνης και πυρομαχικών.
Στις 23 Οκτωβρίου 1941 κατάφεραν να τη συλλάβουν. Όμως έπειτα από οκτώ μήνες κράτηση, ελευθερώθηκε και άρχισε πάλι τη δράση της. Το 1944 όμως κλονίστηκε η υγεία της και αναγκάστηκε να εισαχθεί στο Νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού. Τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, την πληροφόρησαν ότι οι Γερμανικές υπηρεσίες είχαν μάθει για τη δράση της και επρόκειτο να τη συλλάβουν. Αυτή ειδοποίησε τα παιδιά της και όσους συνεργάτες της μπορούσε ώσπου τη συνέλαβαν στις 11 Ιουλίου του 1944.
Την οδηγούν στα μπουντρούμια των Es-Es, στην οδό Μέρλιν και τη βασανίζουν για να ομολογήσει τη δράση της. Αργότερα, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Χαϊδάρι προσπαθούσε να ενθαρρύνει τους κρατούμενους με κάθε τρόπο.
Τα χαράματα της 8ης Σεπτεμβρίου 1944, οδηγήθηκε μαζί με άλλους πατριώτες στο Δαφνί, όπου εκτελέστηκε ψάλλοντας με γενναιότητα τον Εθνικό Ύμνο ενθαρρύνοντας τους άλλους.
Τεύχος 9, Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2001
H δράση και η εκτέλεσή της όπως την περιέγραψε ο γιος της Bύρων Kαραγιάννης
Αρθρογράφος: Βύρων Καραγιάννης, τέκνο Λέλας Καραγιάννη
Ήταν Άνοιξη του 1941, όταν μετά από σκληρή πάλη έξι μηνών, έπεσαν τα μαύρα πέπλα του Ναζισμού και του Φασισμού πάνω στην γαλάζια μας χώρα... Ακολούθησαν σε λίγο: πείνα, βία, τρομοκρατία, εκτελέσεις, θάνατος. O λαός μας υπέφερε, δυστυχούσε και έμοιαζε να έχει χάσει κάθε ελπίδα.
Τότε άρχισε να γεννιέται, σε μερικές γενναίες και αδάμαστες ψυχές, η ανάγκη της αντίστασης, ανάγκη για την δημιουργία ομάδων από ψυχωμένους πατριώτες, που θα αναπτέρωναν το κλονισμένο φρόνημα του ελληνικού λαού και θα τον ωθούσαν σε πράξεις αντίστασης κατά των κατακτητών.
Με βαθιά συγκίνηση σας γνωρίζω ότι η πρώτη που οργάνωσε μια τέτοια ομάδα αντίστασης ήταν η αξέχαστη μάνα μας, η Λέλα Καραγιάννη. Είχε επτά παιδιά να φροντίσει, να θρέψει, να μεγαλώσει. Όμως ήταν τόση η αγάπη της για την πατρίδα που έβαλε την οικογένεια σε δεύτερη μοίρα. Υπεράνω όλων η Πατρίδα! Ακριβώς όπως δίδασκαν οι πρόγονοί μας.
Την οργάνωση ονόμασε «Μπουμπουλίνα» και την απετέλεσαν λίγοι στην αρχή, αποφασισμένοι πατριώτες, και τα μεγαλύτερα απ’ τα παιδιά της.
Άρχισε να προκαλεί σαμποτάζ σε βάρος των κατακτητών και ήρθε σε επαφή με το συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, όπου διεβίβαζε πληροφορίες για τις κινήσεις του εχθρού. Oι Γερμανοί προσπαθούσαν να την ανακαλύψουν, αλλά δεν το κατόρθωναν.
Και ενώ πια ροδοχάραζε η ελευθερία πάνω απ’ την τυραννισμένη χώρα, η Λέλα Καραγιάννη, ύστερα από προδοσία, συλλαμβάνεται μαζί με τα 5 μεγαλύτερα παιδιά της. Στα χέρια των Ες-Ες μαρτύρησε, αλλά δεν πτοήθηκε. Δεν απεκάλυψε κανένα συναγωνιστή ούτε όταν βρέθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Αντίθετα, βρήκε τον θάνατο, ψέλνοντας τον Εθνικό μας Ύμνο, τον ύμνο προς την Ελευθερία για την οποία θυσιάστηκε.
Oι γονείς μου, Νικόλαος και Λέλα Καραγιάννη, απέκτησαν επτά (7) παιδιά. Εγώ είμαι το τέταρτο στη σειρά. Όλα μεγαλώσαμε μέσα σ’ ένα χριστιανικό περιβάλλον, με τις παραδόσεις της φυλής μας, όπου η φιλοπατρία ήταν ανωτέρα στην ιεράρχηση των καθηκόντων. Είχαμε πάθος για την πατρίδα μας, που μας το ενέπνευσαν οι γονείς μας και προπάντων η μητέρα μας.
Με την κήρυξη του πολέμου
Όταν κηρύχθηκε ο Ιταλοελληνικός πόλεμος, η μητέρα, αλλά και εμείς, τ’ αγόρια, λυπηθήκαμε που ήμασταν μικροί και δεν είχαμε την ηλικία για να πολεμήσουμε στην πρώτη γραμμή για τα πάτρια. Το μόνο που απέμενε ήταν να καταταχθούμε στις τάξεις του Ερυθρού Σταυρού και αυτό κάναμε. Τα τέσσερα απ’ τα μεγαλύτερα αδέλφια, αγόρια και κορίτσια, ύστερα από μια σύντομη εκπαίδευση, γίναμε τραυματιοφορείς του Ερυθρού Σταυρού, η δε αδελφή μου Ιωάννα υπηρέτησε ως αδελφή τραυματιοφορέας στους συρμούς, στην μεταφορά των τραυματιών απ’ το μέτωπο. O στρατός μας νικούσε τους Ιταλούς, παρά την μεγάλη αριθμητική υπεροχή τους, και εμείς ζούσαμε σε μια εθνική έξαρση. Αλίμονο όμως, γιατί εκεί που νικούσαμε τους εισβολείς, ξαφνικά μας επετέθησαν οι Γερμανοί, για να σώσουν τους Ιταλούς συμμάχους τους, που εμείς οι Έλληνες είχαμε πάρει στο κυνήγι. Επόμενο ήταν η Ελλάδα να υποκύψει στον Χιτλερικό οδοστρωτήρα και από νικήτρια να βρεθεί σκλαβωμένη από δύο στρατούς. Η πατρίδα μας ήταν απ’ τον Απρίλιο του 1941 κάτω από διπλή κατοχή.
Μ’ αυτές τις πεποιθήσεις και τα ιδανικά, με τα οποία γαλουχηθήκαμε, δεν ήταν δυνατόν να αδιαφορήσουμε γι’ αυτήν την Κατοχή και να περιμένουμε τους συμμάχους να νικήσουν και να μας ελευθερώσουν. Θυμάμαι τη μητέρα μας που έλεγε το αρχαίο ρητό «Συν Αθηνά και χείρα κίνει», δηλαδή ότι έπρεπε ο κάθε Έλληνας να ξεσηκωθεί, να αγωνισθεί για την ελευθερία του και όχι να περιμένει τους συμμάχους να τον ελευθερώσουν. Και αυτό ακριβώς έκανε εκείνη. Ξεσηκώθηκε και αγωνίσθηκε.
Η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση
Όλα άρχισαν απλά, αυθόρμητα απ’ τα βάθη της καρδιάς μας. Απ’ τις πρώτες ημέρες που πάτησαν το πόδι τους στην Ελλάδα τα στρατεύματα κατοχής, άρχισε από μόνη της την πατριωτική της δράση και δημιούργησε ομάδα αντίστασης, η οποία αρχικά απετελείτο απ’ τα μέλη της οικογένειάς μας και μερικούς φίλους μας πατριώτες. Άρχισε να αγωνίζεται ακούραστα με όλη την δύναμη της ψυχής της και καθ’ όλη την διάρκεια της Κατοχής μέχρι το τέλος, την ημέρα που συνελήφθη.
Βέβαια, στην αρχή δεν ήξερε τι να κάνει, ούτε είχε συγκεκριμένα σχέδια, πήγαινε ψαχουλευτά, την καθοδηγούσε η καρδιά της, που ήταν γεμάτη Ελλάδα, και γρήγορα βρήκε το δρόμο της, στην Αντίσταση. Στην αρχή ασχολήθηκε με την περίθαλψη και φυγάδευση των συμμάχων μας, με αυτούς που δεν τα κατάφεραν να φύγουν μαζί με το εκστρατευτικό σώμα και είχαν εγκλωβισθεί στην Ελλάδα. Έλεγε ότι ήταν χρέος και καθήκον ημών των Ελλήνων, να συντρέξουμε τους συμμάχους και συμπολεμιστές μας, που είχαν έλθει απ’ τα πέρατα της γης, για να μας βοηθήσουν, και ότι τώρα που βρίσκονταν σε τραγική θέση, σκόρπιοι σε όλη την Ελλάδα, κυνηγημένοι, πεινασμένοι, και έτρεχαν να κρυφτούν, είχαν απόλυτη ανάγκη απ’ την βοήθειά μας. Εμείς τους βοηθήσαμε με όλη μας την ψυχή, παρά την απειλή του θανάτου και πέρα απ’ τις δυνάμεις μας, και πολλούς απ’ αυτούς τους φυγαδεύσαμε στη Μέση Ανατολή. Εν τω μεταξύ η δράση της μητέρας μπήκε σε άλλο δρόμο. Βρήκε μονοπάτια, που οδηγούσαν στην κατασκοπεία και στις δολιοφθορές κατά του εχθρού. Βρήκε τον τρόπο να κατασκοπεύει τις κυριότερες υπηρεσίες του εχθρού. Oργάνωσε πιο καλά τα σχέδιά της, και χρειαζόταν ικανά στελέχη για να την βοηθήσουν. Μάζεψε γύρω της και άλλους ένθερμους πατριώτες. Έτσι η ομάδα της πλουτίσθηκε με πολλά δυναμικά στελέχη και μεταβλήθηκε, μετά την στελέχωση αυτή, σε αντιστασιακή οργάνωση, την οποία η μητέρα ονόμασε «Μπουμπουλίνα» (απ’ το οικογενειακό όνομα της μητέρας της, η οποία λεγόταν Μπούμπουλη).
Ένας μικρός στρατός
Η οργάνωση ήταν ένας μικρός στρατός που εκινείτο αθόρυβα, σιωπηλά μέσα στο σκοτάδι, με σκοπό να προκαλέσει όσο πιο πολύ κακό μπορούσε στον εχθρό. Ήταν ένας αγώνας ζωής και θανάτου, για την επιβίωσή μας, ως Έθνος και λαός. Η μητέρα ρίχτηκε με ορμή σ’ αυτόν τον ιερό αγώνα μαζί με τα παιδιά της. Όσο μεγάλη και αν ήταν η αγάπη της για μας, δεν μπόρεσε να την κάνει να ξεχάσει ότι πάνω απ’ όλα και από μας ήταν η πατρίδα. Και εμείς, τα έξι απ’ τα επτά πιδιά της, την βοηθήσαμε όσο μπορούσαμε με όλον τον ενθουσιασμό της νεανικής ψυχής μας. Αξιόλογο είναι να τονισθεί εδώ ότι στη οργάνωσή της προστέθηκαν και μερικοί Γερμανοί και Αυστριακοί, αντιναζιστές, αλλά και Ιταλοί, οι οποίοι της παρείχαν πολύτιμες πληροφορίες. Παράλληλα, η «Μπουμπουλίνα» βοηθούσε και τις αντάρτικες ομάδες της υπαίθρου με πολεμοφόδια, που προέρχονταν από αποθήκες των στρατευμάτων κατοχής, και που οι ηρωικές μορφές, για να τα αποκτήσουν, πολλές φορές έδωσαν τη ζωή τους. Ακόμη τις τροφοδοτούσαμε και με φαρμακευτικό υλικό, ένα μέρος του οποίου προερχόταν απ’ την φαρμακαποθήκη του πατέρα μας, διότι εκτός απ’ την αρωματοποιΐα διατηρούσε και φαρμακείο και φαρμακαποθήκη.
Ευθύνες και καθήκοντα
Όλοι είχαμε αναλάβει ορισμένες ευθύνες και καθήκοντα και την βοηθούσαμε, ακόμα και η Νεφέλη που ήταν πολύ μικρή. Πόσες φορές δεν μετέφερα μηνύματά της. Η μητέρα με χρησιμοποίησε πολλές φορές σε επικίνδυνες αποστολές, όπως η μεταφορά σακιδίων γεμάτων με πυρομαχικά και οπλισμό, τα οποία κρύβαμε στο κατάστημα του πατέρα, αλλά και αλλού. Πολλά πυρομαχικά, όπλα και άλλα συναφή, μας έφερνε ο Ζήσιμος Παρρίδος, βασικό στέλεχος της οργάνωσης «Μπουμπουλίνα» και ο οποίος δεν δίστασε να καταταγεί στον γερμανικό στρατό, μόλις του το ζήτησε η μητέρα, σαν μάχιμος διερμηνέας του Τάγματος Χόλμαν, της Μεραρχίας Βραδεμβούργου, σκοπός της οποίας ήταν η δίωξη και εξολόθρευση των αντάρτικων ομάδων στην Στερεά Ελλάδα και αλλού. Αυτό το παλικάρι δέχτηκε να παίξει αυτόν τον άχαρο και επικίνδυνο ρόλο, προσφέροντας εξαιρετικά πολύτιμες υπηρεσίες. Πληροφορούσε την μητέρα για τις κινήσεις και τα σχέδια του Τάγματος Χόλμαν.
Ανθρωποκυνηγητό
Ήταν αρχές του 1944. Oι νίκες και τα αλλεπάλληλα πλήγματα που κατάφεραν οι σύμμαχοι στους Γερμανούς, στα διάφορα μέτωπα, έδωσαν καινούργιες ελπίδες και κουράγιο στους Έλληνες, τους αναπτέρωσαν το ηθικό, και άρχισαν να βλέπουν ότι πλησιάζει η ώρα της λευτεριάς. Τώρα οι όροι της πολεμικής κατάστασης είχαν αντιστραφεί. Oι Γερμανοί, που έβλεπαν να χάνουν τον πόλεμο, ξεσπούσαν με λύσσα πάνω στους αγωνιστές που έπεφταν στα χέρια τους. Έβλεπαν να διαρρέουν τα μυστικά τους και εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό. Με πληροφοριοδότες τους κατόρθωσαν να εντοπίσουν και να συλλάβουν τους αρχηγούς ορισμένων οργανώσεων. Μερικοί δεν άντεξαν τα φρικτά μαρτύρια, στα οποία τους υπέβαλαν, και μίλησαν και έτσι οι Γερμανοί κατόρθωσαν να ανακαλύψουν την ύπαρξη ορισμένων οργανώσεων. Η μητέρα υπό την πίεση των καθηκόντων είχε κουρασθεί ψυχικώς και σωματικώς και αυτό μας ανησύχησε. Oι ιατροί και συνεργάτες της Μιχαήλ Σαρακηνός και Παύλος Βακατάτσης, μας συμβούλεψαν να την βάλουμε στο νοσοκομείο. Με δυσκολία την πείσαμε να δεχθεί.
Συλλήψεις και βασανιστήρια
Τον Ιούνιο του 1944 έγιναν οι πρώτες συλλήψεις και στελεχών της οργάνωσης «Μπουμπουλίνα». Αυτές οι συλλήψεις την ανησύχησαν και βγήκε, πολλές φορές, κρυφά απ’ το νοσοκομείο για να ειδοποιήσει τους συνεργάτες της να εξαφανισθούν. Τότε η μητέρα πληροφορήθηκε από άνθρωπο μέσα απ’ τα Ες-Ες, ότι επέκειτο και η δική της σύλληψη. O γαμβρός μου ο Σπύρος έστειλε άνθρωπο να την πάρει και να την κρύψει. Eπίσης ο Άγγλος Έβερτ την παρακάλεσε να την κρύψει αυτός ο ίδιος. Εκείνη όμως ήταν αμετάπειστη και δήλωσε σε όλους ότι θεωρούσε λιποταξία να τρέξει να κρυφτεί για να σωθεί εκείνη και να εγκαταλείψει σ’ αυτήν την κρίσιμη στιγμή τους συνεργάτες της, μερικοί απ’ τους οποίους ήταν ήδη στα χέρια των Ες-Ες. Πίστευε ότι με τη δική της σύλληψη και επωμιζόμενη τις ευθύνες της θα σταματούσε την έκταση του κακού και τις συλλήψεις και ότι έτσι θα έσωζε και εμάς τα παιδιά. «Αν ποτέ σας πιάσουν οι Γερμανοί, μας είπε, να δείξετε γενναιότητα και να μην λυγίσετε, γιατί έτσι θα επιβαρύνετε περισσότερο την θέση σας. Προσέξτε καλά, δεν ξέρετε τίποτα για το τι έκανα, έτσι μόνο θα γλυτώσετε, και δεν θέλω να κλάψετε ή να πενθήσετε γαι μένα, μόνο να σκέπτεστε, ότι ό,τι κάναμε το κάναμε για την πατρίδα και αυτό θα σας ανακουφίζει». Μας έλεγε ακόμη ότι πίστευε στον Θεό και στην βοήθειά του για να σωθούμε εμείς, τα παιδιά της.
Ύστερα, ήλθαν στο δικό μου κλουβί και με ανέβασαν πάλι στον ανακριτή Μπέκε. Αυτήν την φορά είδα με έκπληξη την μητέρα μου και τον αδελφό μου Νέλσωνα στο ανακριτικό γραφείο του Μπέκε. Η μητέρα, προφανώς για να μην λυγίσω, ή για να μην δουν οι Γερμανοί μητρική αδυναμία και στοργή για μας και τα εκμεταλλευτούν, με κοίταξε αυστηρά, κάνοντάς μου νεύρα με το βλέμμα, που σήμαινε να σταθώ στο ύψος μου και να φερθώ γενναία. Μια μόνο λέξη μου είπε επιτακτικά: «Πρόσεχε». Βέβαια είχε δει τα χάλια μου, τα καμένα πόδια μου, το ματωμένο πουκάμισό μου και τα παράλυτα χέρια μου. Αυτή η στάση της, απέναντί μου, έκανε τον Μπέκε να καταλάβει, ότι η Λέλα Καραγιάννη δεν είναι εύκολη λεία, και θα ήταν αδύνατον να της πάρει λέξη. O Μπέκε με άρπαξε και βίαια με γύρισε και με κόλλησε με το πρόσωπο στον τοίχο, το ίδιο έκανε και στον αδελφό μου. Έβγαλε το περίστροφο απ’ την θήκη του, το κόλλησε στο κεφάλι του Νέλσωνα, και κοιτάζοντας το ρολόι του χεριού του και μέσω διερμηνέα είπε στην μητέρα, με ύφος αποφασισμένο να εκτελέσει την απειλή του: «Λέλα Καραγιάννη, πρόσεξε καλά, σου δίνω δυο λεπτά προθεσμία, για να μου απαντήσεις σ’ αυτά που σ’ ερωτώ, διαφορετικά θα εκτελέσω, τώρα εδώ μπροστά σου, ένα - ένα τα παιδιά σου, αρχίζοντας από αυτόν εδώ. Λέγε, γιατί θα πιέσω την σκανδάλη, πού έχεις τον πομπό σου, ποιος τον χειρίζεται, με ποιους συνεργάζεσαι, ποιες είναι οι πηγές απ’ τις οποίες παίρνεις τις πληροφορίες για τις κινήσεις μας, ποιοι είναι οι συνεργάτες σου, πού βρίσκεται ο καπετάνιος Χρυσίνης με το καΐκι του». Το περίστροφο του Μπέκε έσπρωχνε το κεφάλι του Νέλσωνα, και το έκανε να γέρνει, ήταν αγριεμένος και φαινόταν αποφασισμένος να εκτελέσει την απειλή του. Τότε άκουσα την μητέρα να λέει, με σταθερή και ήρεμη φωνή: «Τα παιδιά μου, εγώ τα γέννησα, δικά μου είναι, αλλά πρέπει να ξέρεις ότι πρωτίστως ανήκουν στην πατρίδα μας. Πρόσεξε καλά, και πάλι σου λέω ότι αυτά δεν ξέρουν τίποτα και άδικα θα τα σκοτώσεις». Η ψυχή της έτρεμε καθώς τα έλεγε αυτά, η φωνή της ηχούσε παράξενα, επίσημα και κατηγορηματικά, ο Νέλσων και εγώ κοιταχτήκαμε έντρομοι με λοξή ματιά, ο Μπέκε έμεινε άναυδος, αμήχανος. Τελικά τράβηξε το πιστόλι απ’ τον κρόταφο του Νέλσωνα και βάζοντάς το μέσα στην πέτσινη θήκη που κρεμόταν απ’ την ζώνη του, είπε τρέμοντας από οργή: «Τα παιδιά σου τα χρειάζομαι προς το παρόν, και μόλις τελειώσω μ’ αυτά, υπόσχομαι να τα στείλω στο εκτελεστικό απόσπασμα, να μην αμφιβάλλεις γι’ αυτό».
Παίρνουν τη Μάνα...
Το σούρουπο της 7ης Σεπτεμβρίου διεδόθη αστραπιαία στο στρατόπεδο, ότι ήλθαν οι κλούβες με τη συνοδεία αποσπάσματος. O Νέλσων και εγώ σκαρφαλώσαμε στα δυο μικρά παραθυράκια του υπόγειου και είδαμε τις κλούβες, σταματημένες μπροστά στο κτίριο Νο 15. Έβγαζαν απ’ το κτίριο άνδρες κρατουμένους και τους παρέτασσαν εφ’ ενός ζυγού, με μέτωπο προς το κτίριο Νο 4. Είδαμε επίσης να βγάζουν απ’ το κτίριο Νο 14, όπου ήταν η αυστηρή απομόνωση γυναικών, γυναίκες τις οποίες παρέτασσαν κατά τον ίδιο τρόπο. Άκουσα τον αδελφό μου, απ’ το άλλο παράθυρο, να μου φωνάζει: «Βύρων, παίρνουν και την μαμά». Εγώ έντρομος, κοιτώντας προσεκτικά τις γυναίκες, διαπίστωσα ότι η πρώτη της σειράς ήταν η μητέρα μου. Στο γκρουπ των ανδρών ξεχώρισα μερικούς συνεργάτες της μητέρας, καθώς και μέλη της οργάνωσής της. Είδα το Γιαννάκη Χούπη, τον ταγματάρχη Σούλη και άλλους, καθώς και τον Ιωάννη Ριζόπουλο. Στο γκρουπ των γυναικών, εκτός απ’ την μητέρα μου, διέκρινα και μερικές συνεργάτιδές της. Κοντά στην μητέρα στεκόταν ο Γεώργιος Ριζόπουλος. Σε κάποια στιγμή τον είδα να μετακινείται απ’ την θέση του, να παίρνει την θέση του πρώτου, να πλησιάζει την μητέρα, να γονατίζει μπροστά της και να φιλάει το χέρι της. Προφανώς της ζητούσε συγχώρεση γι’ αυτό που είχε κάνει εξ αιτίας του φόβου του για τα μαρτύρια και την ζωή του. Είδαμε την μητέρα να σκύβει προς το μέρος του, σαν να τον συγχωρούσε. Μετά τους έβαλαν όλους στις κλούβες με ένοπλη συνοδεία. Ξεκίνησαν προς άγνωστη κατεύθυνση για μας. Κοίταζα το καμιόνι, που έπαιρνε την μητέρα μου, μέχρι που βγήκε απ’ την πύλη του στρατοπέδου και εξαφανίσθηκε. Εκείνη την στιγμή είδα να έρχεται προς το κτίριό μας ο στρατοπεδάρχης Ραφαήλ Παρίσης, και του φώναξα αν ξέρει πού τους πήγαιναν. Εκείνος για να αποκρύψει την τραγική αλήθεια μου είπε: «Μην ανησυχείς Βύρωνα τους πάνε για όμηρους στα τρένα, και όταν φτάσουν στα σύνορα θα τους αφήσουν ελεύθερους, για να τους αντικαταστήσουν με όμηρους Γιουγκοσλάβους». Παρ’ όλο που μέσα μου ήξερα πολύ καλά ότι δεν θα ξανάβλεπα την μητέρα μου γιατί η κατηγορία ήταν βαρύτατη: «Αρχηγός οργάνωσης, κατασκοπεία σε βάρος των Γερμανών, σαμποτάζ», ήλπιζα μέσα στην απελπισία μου σε κάποιο θαύμα.
Εδώ σταματάει η συγκλονιστική περιγραφή του γιού, του Βύρωνα Καραγιάννη, που μέσα στην απελπισία του περίμενε κάποιο θαύμα!
Όμως το θαύμα δεν έγινε, αλλά η θυσία της Μάνας για την Πατρίδα! Η Λέλα Καραγιάννη, η ηρωίδα Πολύτεκνη Μάνα, εκτελέστηκε από «τους σιδηρόφραχτους και θηριώδεις» Ναζί του Χίτλερ, πριν προλάβει να την στεφανώσει η Λευτεριά.
Με τη θυσία της σφράγισε τον τίμιο κι ένδοξο αγώνα της για την Πατρίδα. Με το αίμα της έγραψε τον ωραιότερο τίτλο τιμής: Μια Πολύτεκνη Μάνα θυσιάστηκε για την Ελλάδα!
Κι ήρθε το Φως της Λευτεριάς να την υψώσει στα Oυράνια!...
Τηλεοπτικά Πορτραίτα
Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Βασίλης Λουλές
Στιγμές από τη δράση και την προσωπικότητα της Λέλας Καραγιάννη, της θρυλικής «Μπουμπουλίνας» της Αντίστασης, μέσα από την προσωπική, τρυφερή ματιά του γιου της Γιώργου. Καταζητούμενος στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής, ο νεαρός συναντούσε κρυφά τη μητέρα του Λέλα για τις ανάγκες του Αγώνα. Ακόμα όμως και κάτω από κείνες τις δύσκολες συνθήκες, είχε την ευκαιρία να απολαύσει την τρυφερότητα και τη στοργή της ηρωίδας, που δεν έπαψε ποτέ να είναι μητέρα. Παράνομες κινηματογραφικές λήψεις μεταφέρουν σπάνιες εικόνες από την Αθήνα της Κατοχής, ενώ οι αποσπασματικές μνήμες του Γιώργου κρατάνε ακόμα κάτι από τη «Βιολέτα της Πάρμας», το αγαπημένο άρωμα της Λέλας Καραγιάννη.
Σκηνοθεσία: Βασίλης Λουλές
Σενάριο: Βασίλης Λουλές
Φωτογραφία: Κωνστανίνος Τσεκούρας
Μοντάζ: Τάκης Κουμουνδούρος, Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Ήχος: Κωνστανίνος Ψυχογιός
Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας
Ηθοποιοί:
Παραγωγός:
Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε.
Betacam SP, Έγχρωμο, 29, ΕΛΛΑΔΑ 2005
Το σπίτι της Λέλας Καραγιάννη
3 δημοσιεύματα
Ο ΔΗΜΟΣ Αθηναίων «ξέχασε» το σπίτι της ηρωίδας Λέλας Καραγιάννη
Η ασέβεια της αδιαφορίας
Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Ασέβεια στη μνήμη της Λένας Καραγιάννη συνιστά η εικόνα που αντικρίζουν όσοι περνούν μπροστά από το σπίτι της ηρωίδας της Αντίστασης, κοντά στην πλατεία Αμερικής. Η βεβήλωση είναι διπλή, καθώς εδώ ήταν και το αρχηγείο της οργάνωσης «Μπουμπουλίνα», που είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
Κατηφορίζοντας στον μικρό δρόμο, που φέρει τιμητικά το όνομα της ηρωίδας, η πρώτη «κρυάδα» έρχεται από τον κήπο που θυμίζει χωματερή.
Πίσω από τα ψηλά κάγκελα το εγκαταλελειμμένο κτίριο δείχνει να υπομένει στωικά την αδιαφορία των Αρχών. Κατασκευή του 1923, κηρύχθηκε διατηρητέα το 1995 και, όπως αναφέρει το σχετικό διάταγμα, αποτελεί «αξιόλογο δείγμα κτιρίου της ύστερης εκλεκτικιστικής περιόδου» και γι' αυτό «χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας». Το πώς εφαρμόζονται όλα αυτά στην πράξη είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε όταν με τον φωτογράφο μας και τη διαμερισματική σύμβουλο της «Ανοιχτής Πόλης» Μαρίνα Βήχου μπήκαμε στο εσωτερικό του κτίσματος. Οι τοιχογραφίες στον προθάλαμο, η ξύλινη σκάλα, το αποξηλωμένο τζάκι αποτελούν πειστήρια των «περασμένων μεγαλείων». Δίπλα τους, κάποιες καρέκλες και ένα τραπέζι δείχνουν ότι κάποιοι, πιθανότατα και πρόσφατα, έχουν εισβάλει στον χώρο και το έχουν στέκι τους...
Το ακίνητο αγοράστηκε από τον Δήμο Αθηναίων τον Δεκέμβριο του 1997, τοποθετήθηκε μια μαρμάρινη αναμνηστική πλάκα και... ξεχάστηκε. Δέκα χρόνια βρισκόμαστε ακόμα στη φάση των μελετών. Μάλιστα, δείγματα της γεωτεχνικής έρευνας, με την ταυτότητα του μελετητή, βρίσκονται παραπεταμένα μέσα σε ένα μπαουλάκι στη βοηθητική σκάλα του σπιτιού. Έτοιμες είναι οι μελέτες που αφορούν τα δάπεδα και τον εσωτερικό διάκοσμο, αλλά δεν φαίνεται να έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες ανάθεσης των εργασιών.
«Χρειάζεται η έγκριση από το υπουργείο Πολιτισμού, από το οποίο ο δήμος στις αρχές του 2006 είχε ζητήσει την αλλαγή της χρήσης του κτιρίου», μας εξηγεί η Μαρίνα Βήχου, σημειώνοντας ότι στον χώρο προβλεπόταν να φιλοξενηθεί το αρχείο, όμως η στατική μελέτη έδειξε ότι υπάρχει πρόβλημα και το βάρος των υλικών είναι πιθανόν να επιβαρύνει το κτίσμα. Ίσως γι' αυτό στον προϋπολογισμό του δήμου για το 2007 προβλέπεται ένα κονδύλι 100.000 ευρώ για τη στατική ανάπλαση του κτιρίου ώστε να φιλοξενήσει το αρχείο, αλλά και ένα άλλο κονδύλι 270.000 ευρώ για τη μετατροπή του ίδιου χώρου σε πολιτιστικό κέντρο.
«Το κτίριο πρέπει να σωθεί και γρήγορα, γιατί υπάρχει κίνδυνος να καταρρεύσει και αποτελεί εστία μόλυνσης για την περιοχή», τονίζει η διαμερισματική σύμβουλος, ενώ εξηγεί ότι η σημερινή εικόνα αποτελεί ασέβεια στο πρόσωπο της ηρωίδας και της Ιστορίας, για να προσθέσει: «Με ειδοποίησε η αντιστασιακή Κάτια Μητροπούλου, που πέρασε από τον δρόμο και μου τηλεφώνησε για να μου περιγράψει το πόσο άσχημα αισθάνθηκε».
Με σημείο αναφοράς το σπίτι της, αλλά και το φαρμακείο του συζύγου της στην Πατησίων, η Λέλα Καραγιάννη τα πρώτα χρόνια της γερμανικής κατοχής είχε συγκροτήσει δίκτυο για την περίθαλψη και φυγάδευση Άγγλων αξιωματικών. Αργότερα, με την οργάνωση «Μπουμπουλίνα», δημιούργησε ένα μηχανισμό που υπέκλεπτε στρατιωτικά σχέδια από τις γερμανικές αρχές και τα διοχέτευε στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Συνελήφθη δύο φορές. Την πρώτη αφέθηκε ελεύθερη ύστερα από μερικούς μήνες, τη δεύτερη όμως βασανίστηκε στα μπουντρούμια της οδού Μέρλιν και εκτελέστηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1944 στο Χαϊδάρι, τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/10/2007
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=4303104
Δεν θα εγκατασταθεί πάρκινγκ στο πάρκο Λέλας Καραγιάννη
Της Ιφιγενειας Διαμαντη
Με ένα επιτόπιο πάρτι την ερχόμενη εβδομάδα θα γιορτάσει η Επιτροπή Αγώνα για τη Διάσωση του Πάρκου Κύπρου και Πατησίων (ακριβής ημέρα και ώρα δεν έχουν ακόμη οριστεί) τη... διάσωση του λεγόμενου και πάρκου «Λέλας Καραγιάννη» που βρίσκεται στη συμβολή των ανωτέρω οδών. Προχθές, τελευταία ημέρα του Ιουνίου, η δευτεροβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) της νομαρχίας απέρριψε το αίτημα του Δήμου Αθηναίων για την κοπή 12 υπεραιωνόβιων δένδρων που θα καθιστούσαν την έκταση πρόσφορη για την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ. Να σημειωθεί ότι σε ακτίνα κοντινή του εκτάσεως δύο στρεμμάτων πάρκου, ενός από τους τελευταίους πνεύμονες πρασίνου σε μια ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη και πυκνοδομημένη περιοχή όπως η Κυψέλη, λειτουργούν έξι ιδιωτικοί χώροι στάθμευσης.
«Πετύχαμε μια μεγάλη νίκη, χάρη στην κινητοποίηση των κατοίκων» εξηγεί στην «Κ» η κ. Μαρίνα Βήχου, τέως διαμερισματική σύμβουλος του 6ου διαμερίσματος του Δήμου Αθηναίων με τον συνδυασμό «Ανοιχτή πόλη». Η επιτροπή συγκέντρωσε περίπου 3.300 υπογραφές σε διάστημα σχεδόν τριών μηνών και πραγματοποίησε αρκετές δενδροφυτεύσεις. Στη διάσωση του πάρκου «συντέλεσαν και οι προσπάθειες του πρώην δασάρχη Πάρνηθας, κ. Γιώργου Αμοργιανιώτη», προσθέτει η κ. Βήχου. Ο δήμος μαζί με την κατασκευάστρια εταιρεία είχαν ζητήσει πέρυσι τον Μάρτιο (5/3/07) από τη Διεύθυνση Δασών να εγκρίνει την κοπή 34 δένδρων. Παρά την αρνητική απάντηση της τελευταίας, απευθύνθηκαν εκ νέου στην πολεοδομία. Ωστόσο, ο αρμόδιος δασάρχης ενημέρωσε τον περασμένο Φεβρουάριο την πολεοδομία να μην προχωρήσει σε έγκριση της κοπής δένδρων. Επόμενο βήμα είναι «να ζητήσουμε τη συνδρομή του δασαρχείου για το πότισμα, το οποίο τώρα γίνεται δύο φορές την εβδομάδα, με πρωτοβουλία του δήμου».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_02/07/2008_276175
Διάφορες απόψεις για το σπίτι όπως αντλήθηκαν από το ιντερνετ
«…Την ίδια στιγμή που χιλιάδες άνθρωποι δαπανούν μόνο για το νοίκι το μισό του μισθού τους (αν έχουν βέβαια κάποιο μισθό), 200.000 διαμερίσματα μόνο στην Αθήνα (σύμφωνα με δηλώσεις του Τρίτση σαν υπουργού του ΥΠΕΧΩΔΕ) μένουν κλειστά και ακατοίκητα. Πολλά απ’ αυτά (τα μισά) είναι περιουσία τραπεζών, δημοσίων οργανισμών ή της εκκλησίας. […] Έτσι, εμείς, μια ομάδα άστεγων φοιτητών αποφασίσαμε να καταλάβουμε και να ζήσουμε μαζί στο κτήριο της οδού Δροσοπούλου και Λ. Καραγιάννη, ιδιοκτησίας του πανεπιστημίου Αθηνών και του Υπουργείου Παιδείας
Απρίλης 2007
«Η κατάληψη της Λέλας Καραγιάννη 37 συμπλήρωσε 19 χρόνια ζωής ως χώρος αυτοστέγασης, συλλογικής ζωής και δράσης. Δεκαεννέα χρόνια άρνησης απέναντι στους νόμους της ιδιοκτησίας που καθιστούν χιλιάδες προλετάριους όμηρους στο καθεστώς της μισθωτής σκλαβιάς, εξαρτημένους από τα αφεντικά και τις εκμεταλλευτικές πολιτικές του κράτους […] Πρόκειται για έναν αυτοδιαχειριζόμενο χώρο συνάντησης, επικοινωνίας και έκφρασης όπου στεγάζονται μια σειρά από δραστηριότητες όπως συζητήσεις, προβολές, εκδηλώσεις, εκδόσεις, καθώς και ο θεατρικός κύκλος Ανάπλους.[…] Κάθε περίοδος αυτών των 19 χρόνων είναι γεμάτη από στιγμές αντίστασης μέσα από τις οποίες συναντηθήκαμε. Αγώνες μαθητών και νεολαίων, αγώνες σε κατειλημμένα εργοστάσια και εξεγέρσεις σε φυλακές, αγώνες αλληλεγγύης σε συντρόφους που βρέθηκαν στα χέρια του κράτους, κινητοποιήσεις ενάντια στην παγκοσμιοποίηση της κυριαρχίας και τις πολεμικές της επιδρομές, αγώνες για την ελευθερία και την αξιοπρέπεια σε κάθε γωνιά της γης, από τους εξεγερμένους ινδιάνους του νότου ως τις μητροπόλεις του βορρά…»
Εδώ ταιριάζει μια χαρά η ευχή :
“Να τα εκατοστίσετε (και βάλε) παιδιά”
Ευχαριστώ τον ανώνυμο φίλο που με σχόλιό του επανέφερε στην επιφάνεια -τουλάχιστον του δικού μου μυαλού- το θέμα των “καταλήψεων στέγης”.
http://parodos.wordpress.com/2007/07/24/%CE%BB%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CF%83-%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BD%CE%B7-37/
HYPERLINK
http://www.filmfestival.gr/docfestival/2006/index.php?page=filmdetails&ln=gr&box=greek&id=479
Από indy
1.δημοσιεύτηκε October 6, 2007 από anonymous τροποποιήθηκε October 7, 2007
as
Σταματήστε επιτέλους, εκτίθεστε...
-Πολιτικά παιχνίδια με την κατάληψη του κτιρίου "Λέλας Καραγάννη"...
Του Γ. Τηνιακού .....
.....Την Δευτέρα που μας πέρασε στο γνωστό κτίριο "Λέλας Καραγιάννη" που βρίσκεται στην διασταύρωση των οδών Δροσοπούλου και Λέλας Καραγιάννη κάποιοι που υποτίθεται πως εκπροσωπούν τους κατοίκους της περιοχής προσπάθησαν να καταλάβουν το κτίριο. Να θυμίσω πως το κτίριο μέχρι πριν μερικές ημέρες ήταν υπο κατάληψη αναρχικών εδώ και 18 χρόνια! Και όταν μετά από τόσα χρόνια αυτή η κατάληψη επιτέλους έφθασε στο τέλος της, κάποιοι στεναχωρήθηκαν. Στεναχωρήθηκαν τόσο που αποφάσισαν άμεσα να επέμβουν προσπαθώντας να επανακαταλάβουν το κτίριο και να δημιουργήσουν άλλο ένα πολιτικό μαγαζάκι με την αμφίεση κατάληψης στην περιοχή των Πατησίων και της Κυψέλης. Ευτυχώς όμως ο δήμος ενήργησε άμεσα και τους κόπηκαν τα όνειρα. Μέχρι τώρα αρκετά κτίρια έμπαιναν σε κατάσταση κατάληψης από ακραίο χώρο, τώρα πλέον η "μόδα" των καταλήψεων έχει αρχίσει να γίνεται μανία και για πολιτικούς φορείς που με τις πράξεις τους απλά επιβεβαιώνουν κάποιους άλλους (της αντίπερα όχθης) που τους κατηγορούν πως πράττουν ως συγκοινωνούντα δοχεία με τον χώρο των αναρχικών.. και από ό,τι αποδεικνύεται δεν πρέπει να έχουν άδικο. Για να το πω πιο απλά και πιο καθαρά, η παρανομία που γινόταν από λίγους ιδιώτες που στις περισσότερες των περιπτώσεων ήταν άνθρωποι φέροντες αρκετά ποινικά αδικήματα, τώρα γίνεται και από ανθρώπους που είναι πολιτικά εκλεγμένοι, έτσι απλά σαν... αλλαγή φρουράς! Συγκεκριμένος πολιτικός άρχων της πόλης, που οι πολίτες αποφάσισαν με την ψήφο τους να τους εκπροσωπήσει στο δημοτικό συμβούλιο, έχει μπερδέψει τον ρόλο του, και αντί να ελέγχει, να προτείνει, να βοηθάει την δημοτική αρχή με τον αντιπολιτευτικό του ρόλο. Έχει στήσει δικό του "δημαρχείο" και λειτουργεί χωρίς να υπολογίζει κανέναν και τίποτα. Θα πρέπει αυτός ο κύριος να καταλάβει πως ο λαός αποφάσισε να τον εκπροσωπήσει στο δημοτικό συμβούλιο ως αντιπολίτευση και πως για δήμαρχο εξέλεξε άλλον. Μα πάνω από όλα θα πρέπει να καταλάβει πως αφού αποφάσισε να συμμετέχει με δημοκρατικές διαδικασίες στην τοπική αυτοδιοίκηση, αυτό δεν συνάδει με το να πράττει χωρίς να δίνει σημασία στους νόμους. Δεν θέλω να αναφερθώ σε ονόματα και παρατάξεις γιατί δεν νομίζω πως υπάρχει λόγος για αυτό και ούτε με ενδιαφέρει κάτι τέτοιο, αλλά επιτέλους ας καταλάβουν κάποιοι πως δεν μπορούν να εκμεταλλεύονται τα πάντα, δεν μπορούν να καπελώνουν τα πάντα και φυσικά δεν μπορούν να κοροϊδεύουν τους πάντες. Όσο και να μακιγιάρετε τις πράξεις σας, οι προθέσεις σας είναι κακάσχημες.
http://indy.gr/newswire/anakoinosi-tis-katalipsis-lk37-gia-to-dmo-athinaion/ti-ginetai-me-tin-lela-karagianni
(έρευνα από την Αριστέα)